Terug naar de kaart

Director’s statement

Mijn persoonlijke ervaring met Europese grenzen in de voorbije laatste 14 jaar, heeft me veel doen nadenken over hun oorsprong, doel en evolutie. Soms winnen ze, soms verliezen ze aan betekenis. Ikzelf ben geboren in Wit-Rusland in de tijd dat het nog bij de Sovjet-Unie hoorde. Het ijzeren gordijn maakte dus constant deel uit van mijn jeugd. Maar ook daarna bleef er altijd een soort strakke grens: het huidige regime in Wit-Rusland verschilt niet veel van dat van voor de val van het gordijn. Omdat ik in het buitenland mocht gaan studeren en werken, kreeg ik het privilege om over het isolement van mijn geboorteland te reflecteren. Eerst trok ik naar Vilnius in Litouwen, en eens in de 2 weken ging ik naar huis. Zo werd het passeren van de grens deel van mijn leven. Uren en uren moest ik wachten aan de grensovergang waarna een trage rit over slechte wegen volgde doorheen dorpjes en kleine steden. Het gebeurde vaak dat ik gevraagd werd een paar sloffen sigaretten of andere koopwaar de grens over te smokkelen, meestal door oudere mensen. Hoewel ikzelf dat risico niet wou nemen, geraakte ik wel in gesprek met die mensen en begreep ik steeds beter hoe moeilijk hun levenssituatie was door die grens. De landschappen die langs het bus- of treinraam passeerden in combinatie met de vele verhalen uit de vele ontmoetingen onderweg, vormden de ideale basis voor mijn toenmalige studie sociologie. Later woonde ik in Slovenië en Hongarije, waar ik nieuwe ijzeren gordijnen van dichtbij zag ontstaan, niet alleen in het gedachtegoed van de burgers, maar jammer genoeg ook in de dagdagelijkse realiteit.

Vandaag woon ik in België, te midden van de diverse nationaliteiten en culturen van Brussel. Hierdoor ben ik opnieuw vanuit een andere invalshoek het hele concept van grenzen in vraag gaan stellen. Is het iets ‘natuurlijk’ of ‘geconstrueerd’?

De keuze van mijn aflevering viel meteen op de grens tussen Litouwen en Wit-Rusland, waar ikzelf een groot deel van mijn tijd spendeerde. Dit verbijsterende verhaal is nog nooit eerder verteld en door zeer weinigen gekend. De voornaamste gevoel dat in me opkwam tijdens het maken van deze film en me niet meer losliet was hoe deze uitzichtloze situatie het dagelijkse leven bevriest, hoe de normale dynamiek van een dorp gewoon stopt, en hoe men kijkt naar het onbereikbare deel van het dorp aan de andere kant van het hek. De andere kant is een soort stilleven geworden, een metafoor voor iets wat dichtbij en toch onbereikbaar is. Het is moeilijk voor te stellen dat deze mensen bijna letargisch wachten op verandering die hun leven van voordien kan terugbrengen en hen met hun familie opnieuw kan herenigen.

Cookies help us deliver our services. By using our services, you agree to our use of cookies. Learn more.

The cookie settings on this website are set to "allow cookies" to give you the best browsing experience possible. If you continue to use this website without changing your cookie settings or you click "Accept" below then you are consenting to this.

Close